ΑΡΑΧΤΟΙ και ΛΑΙΤ Magazine

Τί είναι το AIDS/ HIV ?

 Ο όρος AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) μεταφράζεται στα ελληνικά ως Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας. Σύνδρομο, είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων μιας ιδιαίτερης ασθένειας ή κατάστασης. Επίκτητη, σημαίνει ότι δεν είναι μια κληρονομική ασθένεια, αλλά μία ασθένεια που αποκτιέται στην πορεία ζωής των ανθρώπων. Ανοσοποιητική ανεπάρκεια, είναι η εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος, άρα και της βασικής του λειτουργίας που είναι να αναγνωρίζει τους ιούς που πρσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό και να αμύνεται σε αυτούς. Έτσι, το ανοσοποιητικό σύστημα καταρρέει και ο οργανισμός δεν μπορεί να αμυνθεί και να αντινετωπίσει λοιμώξεις.

Τί είναι ο HIV ?

Τα αρχικά HIV (Human Immunodeficiency Virus) μεταφράζονται στα ελληνικά ως Ιός Ανθρώπινης Ανοσοεπάρκειας. Ο ιός HIV που προκαλλεί AIDS, όπως όλοι οι ιοί, για να αναπαραχθεί χρησιμοποιεί τον γεννετικό μηχανισμό κυττάρων, συγκεκριμένα των Τ- λεμφοκυττάρων. Μόλις εισέλθει ο ιός σε ένα Τ-λεμφοκύτταρο το RNA του ιού μεταγράφεται σε DNA και ενσωματώνεται στο DNA του λεμφοκυττάρου. Εκεί ο HIV ιός μπορεί να μείνει αδρανής για κάποιο διάστημα. Ο HIV ιός έχει την  ικανότητα να μεταλλάσεται γρήγορα και να εξαπλώνεται με το περιφερειακό αίμα γρηγορότερα από άλλους ιούς. Έτσι, το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί, είναι ευάλωτο σε λοιμώξεις και όσο μεγαλύτερο ποσό του ιού περάσει στο αίμα, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να εκδηλωθεί AIDS στον ασθενή. 

Είναι διαφορετικό να έχει κάποιος HIV από το να έχει AIDS ?

Όταν κάποιο άτομο μολυνθεί από τον HIV ιό τον έχει και μπορεί να τον μεταδώσει και σε άλλους. Ο φορέας του HIV ιού περνάει κάποια περίοδο, η οποία διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο (περίπου 2- 12 χρόνια), κατά την οποία δεν έχει τα συμπτώματα της ασθένειας του AIDS. Όταν το AIDS αναπτυχθεί τότε ο φορέας του HIV ιού αρχίζει να «νοσεί» και αρχίζει η εμφάνιση των συμπτωμάτων της ασθένειας AIDS.
 Στην Ελλάδα το α΄εξάμηνο του 2004, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (Κ.Ε.Ε.Λ.), δηλώθηκαν 221 νέα περιστατικά HIV, από τα οποία 80,1% είναι άνδρες και 18,6% είναι γυναίκες.Το 67% είναι άτομα ηλικίας 25 με 49 ετών, με επίκεντρο τις ηλικίες 30-34. 

Πώς μεταδίδεται ο ιός ?

α. Με την λήψη μολυσμένου αίματος. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με σχετικά μεγάλη ποσότητα  μολυσμένου αίματος, όταν αυτό πέσει σε μεγάλη ανοιχτή πληγή ή ουλή. Να σημειωθεί ότι απαιτείται σχετικά μεγάλη ποσότητα μολυσμένου αίματος, όχι 1-2 σταγόνες και κάποια ανοιχτή πληγή, όχι μικροαμοιχή ή παρανυχίδα.

β. Με την σεξουαλική επαφή, όταν αυτή γίνεται χωρίς την χρήση προφυλακτικού, είτε είναι στοματική, είτε είναι κολπική, είτε πρωκτική. Ο HIV ιός υπάρχει στο σπέρμα, στα κολπικά και τραχηλικά υγρά. Η σεξουαλική επαφή χωρίς την χρήση προφυλακτικού αποτελεί σήμερα τον κύριο τρόπο μετάδοσης του ιού. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα το α΄ εξάμηνο του 2004, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κ.Ε.Ε.Λ., από τα 221 νέα περιστατικά HIV το 45,6% είναι άνδρες που δήλωσαν ότι μολύνθηκαν από σεξουαλική επαφή με άλλους άνδρες και το 20,1% είναι άνδρες και γυναίκες που δήλωσαν ότι μολύνθηκαν από ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή.

γ. Από την έγκυο μητέρα στο παιδί, με την περιγεννητική ή κάθετη μετάδοση. Περιγεννητική είναι η μετάδοση του ιού από την μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό. Κάθετη, είναι η μετάδοση κατά τον θηλασμό ή και πριν από την γέννηση μέσω του πλακούντα. Σήμερα όμως υπάρχουν ιατρικές μέθοδοι που μία γυναίκα φορέας του HIV ιού μπορεί να φέρει στον κόσμο ένα παιδί χωρίς HIV/AIDS. Κάτι τέτοιο απαιτεί πάντα την συνεργασία της μέλλουσας μητέρας και του γιατρού.

δ. Με την κοινή χρήση αιχμηρών αντικειμένων και κυρίως την κοινή χρήση σύριγγας από τους χρήστες ναρκωτικών ουσιών.

Πώς δεν μεταδίδεται ο ιός ?

1.Με το άγγιγμα.
2.Στον οδοντίατρο.
3.Με το φιλί.
4.Με το βήχα, το φτέρνισμα, τα δάκρυα. 
5.Από την χρήση κοινόχρηστης τουαλέτας. (Ακόμη και άν υπάρχει αίμα, σπερματικά ή κολπικά υγρά ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί γιατί ο ιός καταστρέφεται όταν έλθει σε επαφή με τον αέρα ή με κάποια επιφάνεια.)
6.Από την χρήση κοινόχρηστης πισίνας, μαχαιροπίρουνα, σεντόνια και πετσέτες. 
7.Από τα ζώα στον άνθρωπο. 
8.Από την αιμοδοσία και την μετάγγιση αίματος. Από το Σεπτέμβριο του 1985 ελέγχονται οι εθελοντές  αιμοδότες για τον ιό του AIDS και δεν υπάρχει κίνδυνος λήψης μολυσμένου αίματος.
9.Με την σεξουαλική επαφή, όταν γίνεται σωστή χρήση του προφυλακτικού.

Τί σημαίνει σωστή χρήση του προφυλακτικού ?

Σωστή χρήση του προφυλακτικού σημαίνει:

1. Χρήση του προφυλακτικού από την αρχή μέχρι το τέλος της σεξουαλικής επαφής πρίν έρθει κάποιος σε επαφή με προσπερματικά υγρά ή σπέρμα και κολπικά ή τραχηλικά υγρά.
Προσπερματικά είναι τα υγρά που βγαίνουν από το πέος πριν το σπέρμα. Κολπικά είναι τα υγρά που βγαίνουν από τον κόλπο της γυναίκας πριν το τέλος της σεξουαλικής πράξης και τραχηλικά αυτά που βγαίνουν από το γυναικείο κόλπο μετά το τέλος της σεξουαλικής πράξης.  
2. Να διαβάζετε τις οδηγίες που αναγράφονται στο πίσω μέρος της συσκευασίας. 
3. Να προσέχετε την ημερομηνία λήξης του προφυλακτικού. 
4. Αποφεύγετε να τοποθετείτε το προφυλακτικό στην πίσω τσέπη του παντελονιού ή σε ντουλαπάκι αυτοκινήτου, γιατί λόγω της θερμότητας μπορεί να αλλοιωθεί. 
5. Μην χρησιμοποιείτε λιπαντικά, όπως η βαζελίνη, γιατί έχουν ως βάση το λάδι που καταστρέφει το προφυλακτικό, αλλά εάν χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε κάποια ουσία, αγοράστε από το φαρμακείο κάποια εδική, υδατοδιαλητή με βάση το νερό. 
6. Προτιμάτε να αγοράζετε προφυλακτικά από μεγάλα φαρμακεία και super markets και όχι από περίπτερα, γιατί μπορεί να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο το καλοκαίρι ή δίπλα σε κάποια σόμπα το χειμώνα.

Μπορούμε να προστατευτούμε από τον HIV/AIDS ?

Ναι, και η προστασία από τον HIV/AIDS είναι δική μας ευθύνη. Αν γνωρίζουμε πώς με- ταδίδεται ο ιός και παίρνουμε τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης, ελαχιστοποιούμε την πιθανότητα μόλυνσης από τον HIV.

Υπάρχουν άτομα/ ομάδες υψηλού κινδύνου ?

Η φράση «άτομα/ομάδες υψηλού κινδύνου» δεν χρησιμοποιείται σήμερα από τους επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με το AIDS. Οι ιδιοι μιλάνε για συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Επομένως, δεν είναι κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ορισμένων ατόμων που τους κάνουν πιθανούς μελλοντικούς φορείς του ιού. Οι ανθρώπινες συμπεριφορές και τα μέτρα πρόληψης που παίρνουμε όλοι, είναι αυτά που καθορίζουν το αν μολυνθούμε ή όχι από τον ιό. Κατά συνέπεια ο HIV/AIDS δεν είναι αυτός που επιλέγει να μολύνει κάποια άτομα, αλλά εμείς παίρνοντας τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης επιλέγουμε αν τον αποφύγουμε ή όχι. 
 Να σημειωθεί μάλιστα πως οτι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κ.Ε.Ε.Λ. για την Ελλάδα οι αναλογίες για τον τρόπο μόλυνσης δείχνουν μείωση από το 1996 μέχρι το 1999 για άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άλλους άνδρες, με την αναλογία όμως να σταθεροποιείται τα τελευταία χρόνια, και μια μικρή αλλά συνεχόμενη αύξηση για την ετεροφυλοφιλική μετάδοση του ιού.

Υπάρχει θεραπεία για το AIDS ?

Σήμερα υπάρχουν φάρμακα ή συνδιασμός φαρμάκων που μπορούν να παρατείνουν τη ζωή και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των φορέων του HIV/AIDS. Το AIDS δεν θεραπεύεται, αλλά με τα φάρμακα μπορεί να ζήσει κάποιος για πολλά χρόνια και με καλό επίπεδο ζωής. Είναι, όμως, γενικά αποδεκτό ότι η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη.

Πώς γίνεται η δίαγνωση του HIV/AIDS ιού?

Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις για την ανίχνευση του HIV/ AIDS. Η διάγνωση του ιού δεν γίνεται με μία απλή εξέταση αίματος. Οι εξετάσεις γίνονται σε κέντρα αναφοράς για το HIV/AIDS και σε ορισμένα δημόσια νοσοκομεία, δωρεάν.

Πότε πρέπει να γίνεται η εξέταση?

Για να ανιχνευθεί ο ιός του AIDS η εξέταση πρέπει να γίνεται σε 6-8 εβδομάδες από την τελευταία «επικίνδυνη» συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ότι, η εξέταση για τον HIV/AIDS μπορεί να δώσει έγκυρα αποτελέσματα 2 μήνες μετά από την τελευταία φορά που υπήρξε μια «επικίνδυνη» σεξουαλική συμπεριφορά. Το διάστημα αυτό είναι απαραίτητο, ώστε να παραχθούν ανιχνεύσιμα αντισώματα HIV ιού από τον οργανισμό.

Ποιά είναι τα συμπτώματα του HIV/AIDS ?

Yπάρχουν αρκετά συμπτώματα του HIV/AIDS, τα οποία όμως, μπορεί να είναι συμπτώματα και κάποιας άλλης εποχιακής ασθένειας ή λοίμωξης. Για το λόγο αυτό, ο μόνος έγκυρος τρόπος για να μάθει κάποιος άν έχει ή όχι μολυνθεί από τον HIV/AIDS είναι να κάνει εξέταση ειδική για το AIDS.
 

Πόσος είναι ο χρόνος ζωής των ατόμων που έχουν HIV/AIDS ?

Δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος χρόνος ζωής για όλους τους ανθρώπους που έχουν HIV/AIDS. Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, οι συνθήκες ζωής του επίσης και η ανταπόκριση στη θεραπεία διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Τρείς είναι βασικά οι παράγοντες που καθορίζουν τον χρόνο ζωής των ατόμων που έχουν HIV/AIDS: (i) ο χρόνος διάγνωσης του ιού, γιατί όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση, τόσο πιο νωρίς αρχίζει κάποιος την θεραπεία, (ii) η σωστή και τακτική λήψη φαρμάκων, ανάλογα με τις συμβουλές του γιατρού και (iii) ένας καλός τρόπος ζωής.

Υπάρχει σήμερα εμβόλιο κατά του AIDS ?

Δεν υπάρχει σήμερα εμβόλιο για την πρόληψη του HIV/AIDS. Οι προσπάθειες, όμως, των επιστημόνων συνεχίζονται και υπάρχει αισιοδοξία ότι ίσως στο μέλλον παραχθεί ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του AIDS.

Πηγη:www.imop.gr