ΑΡΑΧΤΟΙ και ΛΑΙΤ Magazine

Μια από τις στατιστικές που διακινείται εσχάτως, έχει πηγή τον ΟΗΕ. Αφορά τις ανισότητες στην κατανομή πλούτου παγκοσμίως. Τα νούμερα είναι απολύτως αληθή αλλά και εξόχως παραπλανητικά: το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% κατέχει μόνο το 1%.

Μια από τις στατιστικές που διακινείται εσχάτως, έχει πηγή τον ΟΗΕ. Αφορά τις ανισότητες στην κατανομή πλούτου παγκοσμίως. Τα νούμερα είναι απολύτως αληθή αλλά και εξόχως παραπλανητικά: το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% κατέχει μόνο το 1%.

Πραγματικά ο Bill Gates κατέχει σε μετοχές πλούτο όσο οι κάτοικοι 30 χωρών της Αφρικής. Βέβαια δεν είναι σαφές σε τι συνίσταται ο πλούτος του μεγιστάνα της πληροφορικής. Ναι μεν κατέχει μια περιουσία, η λογιστική αξία της οποίας σήμερα εκτιμάται στα 56 δισ. δολάρια, αλλά ο πλούτος του είναι περίεργος. Καταρχήν δεν είναι απτός: κατέχει το 13% μιας εταιρείας που έχει ως βασικό περιουσιακό στοιχείο τεχνογνωσία. Το τι ακριβώς σημαίνει «ιδιοκτησία τεχνογνωσίας» είναι μια μεγάλη και εφαπτόμενη στην φιλοσοφία κουβέντα, αλλά η σύγκριση με τον απτό πλούτο (γη, υλικά αντικείμενα) θολώνει περίεργα τη συζήτηση. Μετά από ένα κραχ του χρηματιστηρίου, σαν αυτό του 1929, ή μια τεχνολογική ανακάλυψη που θα κάνει το Linux κυρίαρχο, μπορεί το 100% της Microsoft να αξίζει λιγότερο από ένα στρέμμα στο Χαλάνδρι.

Ηδη ο Gates βίωσε ένα προσωπικό μίνι-κραχ. Το 1999 η περιουσία του ξεπερνούσε τα 100 δισ. δολάρια και το 2006 έπεσε στα 56 δισ.. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τον λυπηθούμε, αλλά πρέπει να ξεχωρίσουμε τις συμβολικές στατιστικές από την απτή πραγματικότητα. Δηλαδή, πριν οκτώ χρόνια το πλουσιότερο 2% του πληθυσμού κατείχε το 50,1% του παγκόσμιου πλούτου και τώρα έπεσε στο 50%; Κι αν καταρρεύσει η Microsoft μαζί με καμιά εικοσαριά άλλες επιχειρήσεις πληροφορικής θα γίνει πιο δίκαιος ο κόσμος και έρθουμε πιο κοντά στον σοσιαλισμό;

Αλλά και το άλλο σκέλος της στατιστικής (το φτωχότερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει μόνο το 1% του παγκόσμιου πλούτου) είναι παραπλανητικό. Καταρχήν στο 25% του φτωχότερου πληθυσμού της γης απαγορεύεται η κατοχή πλούτου. Η Κίνα, παρά τα ανοίγματα στην αγορά στις ξένες επενδύσεις, παραμένει κομμουνιστικό καθεστώς και ιδιωτική ιδιοκτησία επισήμως ακόμη δεν υπάρχει για να καταγραφεί σε στατιστικές. Ακόμη και οι αγρότες «κατέχουν» γη με ένα περίεργο σύστημα ενοικίασής της από το κράτος για 40-70 χρόνια με περίεργες ρήτρες παραγωγικότητας κλπ. Εξ ου και η ταχύτατη ανάπλαση του Πεκίνου για τους Ολυμπιακούς. Ολόκληρες γειτονιές σαρώθηκαν χωρίς απαλλοτριώσεις και άλλες χρονοβόρες διαδικασίες.

Αλλά και το υπόλοιπο 25% του φτωχότερου πληθυσμού ζει σε περιοχές χωρίς υποθηκοφυλακεία και άλλες «πολυτέλειες» που εξασφαλίζουν την ιδιοκτησία και μετρούν τον πλούτο στη Δύση. Στην υποσαχάρεια Αφρική μπορεί να καλλιεργούν γη χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας. Η έλλειψη θεσμών ιδιοκτησίας σημαίνει ότι δεν υπάρχει και καταγραφή όποιου ιδιωτικού πλούτου (έστω ελαχίστου) κατέχει ο πληθυσμός σε υπανάπτυκτες χώρες.

Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι ζούμε σε ένα δίκαιο κόσμο. Οι ανισότητες είναι τρομακτικές. Αλλά αυτές δεν αποτυπώνονται σε αφελείς στατιστικές σαν αυτή που γίνεται τώρα καραμέλα στη χώρα μας...

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 3.11.2007

Δέστε και αυτό το βιβλίο

Και ένα ωραίο από το zkeramid.blogspot.com για να καταλάβουμε τα ψέματα και την στατιστική.

Τι το παράξενο έχει η δήλωση "σε πρόσφατη έρευνα έγινε αντιληπτό ότι οι άνδρες έχουν κατά μέσο όρο 7 σεξουαλικές παρτενέρ, ενώ οι γυναίκες μόλις 4" (και μην ακούσω δηλώσεις του τύπου "ότι κάποιος πηδάει το ποσοστό μου");

Έστω μια μικρή χώρα με 50 άνδρες και 50 γυναίκες.
Έστω ότι ρωτάμε όλους τους άνδρες με πόσες γυναίκες έχουν κοιμηθεί, μας λένε, αθροίζουμε και διαιρούμε με το πλήθος των ανδρών και βρίσκουμε κατά μέσο όρο ότι κάθε άνδρας έχει κοιμηθεί με 7 γυναίκες.(αν δεν καταλαβαίνετε τι εννοώ μέχρι εδώ, μπορείτε να πάτε να παίξετε Counter Strike).

Αναγκαστικά, κάθε γυναίκα θα πρέπει με τη σειρά της να έχει κοιμηθεί (κατά μέσο όρο) με ακριβώς 7 άνδρες, γιατί αλλιώς δεν βγαίνει ο πολλαπλασιασμός.

Ας γίνω αναλυτικός.

Έστω ότι ο πληθυσμός της χώρας αποτελείται από τον Νίκο, τον Κώστα, τον Θανάση, τον Βαγγέλη, την Ελένη, την Νίκη, την Βίκυ και την Κωνσταντίνα.

Έστω ότι ο Νίκος έχει κοιμηθεί με την Ελένη και την Βίκυ, ο Κώστας με την Ελένη, ο Θανάσης με όλες, και ο Βαγγέλης με την Νίκη, την Βίκυ και την Κωνσταντίνα.

Κατά μέσο όρο λοιπόν, έχουμε (2 + 1 + 4 + 3) / 4 = 2.5 παρτενέρ ανά άνδρα.

Αναγκαστικά, το ίδιο ισχύει και για τις γυναίκες.

Εξαιτίας της παραπάνω δήλωσης, η Ελένη έχει κοιμηθεί με τον Νίκο, τον Κώστα και τον Θανάση, η Νίκη με τον Θανάση και τον Βαγγέλη, η Βίκυ με τον Νίκο τον Βαγγέλη και τον Θανάση, και η Κωνσταντίνα με τον Βαγγέλη και τον Θανάση.

Κατά μέσο όρο λοιπόν, έχουμε (3 + 2 + 3 + 2) / 4 = 2.5 παρτενέρ ανά γυναίκα. QED (σιγά, θα σκίσεις κάνα καλτσον).

(Η δήλωση αλλάζει εντελώς νόημα, αν αντί του μέσου όρου, χρησιμοποιήσουμε το άλλο στατιστικό μέτρο, την διάμεσο (median)).